Charlie Mohi, Part 10 - The adventures of Pera Tamihana and Charlie

Te Tohara (Charlie) Mohi grew up in Pakipaki.  He embarked for war in 1941 and served with the Maori Bren-carrier platoon.  Charlie returned on furlough in 1945, see the photo here.

In this recording Charlie remembers his adventures during the war with comrade Pera Tamihana.

Transcript

Te Tohara Mohi:  Etahi, tetahi a matou tangata toa, porangi nei, he Tamihana no tou

Pou Temara: Thompson

Te Tohara Mohi:  ...a, Pera.  Oh e hoa, kare au i kite tetahi tangata tino porangi ko tena!  A matou mahi tae atu matou ki reira, ko te Tiamana kei te mahi ke nga booby traps.  Ka mahingia mai e ia, he pene, ka wetengia koe ke atu i to wetetanga – boom!  Kua wahia katoa o ringaringa – e hoa!  Ko taua Pera na, he grenade a te Itariana ka maka koe, kare he pu, kare he paku.  Ka haere atu a Pera, ka kii kii – boom – makere katoa te boom!  Ah, e tama, I’ve never seen a fulla like that.  Ana mahi porangi, tetahi taima, kua korero mai ke ia ki a matou ka tae atu matou ki nga whare kauaka e haere te mea nga raiti.  Kua mahi ke ngia he Tiamana he booby traps.  Ko Pera tera kei te haere, flick – ka oma.  I tetahi rangi ka makere a mea, a taka ki ro mea, puna wai nei, ka hara mai nga aeroplane o te Tiamana … ka peke atu a Pera ki roto i taua mea.  Kare ano e ia, kare ano he Corporal pea, he rua, toru putu noa pea.  Tona urutanga ki roto, ka mutu, kua haere nga aeroplane ra, “Kei hea a Pera?  Kei hea a Pera?”.
Ka karanga mai ia - “Kei hea, kei konei au”
Kei roto taua puna nei, haere atu matou, “E tama, puta mai”
“Kare!”
Kare te tangata ra e kaha ki te korero, kei waenga tonu i ona waewae, he waea me te teller-mine, e tama, penei tonu te nui o te teller-mine.
Kei te titiro matou ki a Pera, me pehea hoki taea to matou hoa.  A, ka haere etahi o matou ki te tiki taura.  “A waingia pena, ma matou hiki mai koe ki waho.   Kaua koe, kaua koe e korikori o waewae.”
Ka heke mai, tae mai, te puta mai tanga o Pera – ma tonu nei.

Ka haere maua ki, i tetahi taima, i haere maua i mea, ki Tunis.  Kua mutu ke hoki te whawhai.  Kei te peke haere inaianei.  Ka haere maua ko Pera ki Tunis.  Ta matou mahi te mututanga o te whawhai ka mauria mai te Battalion te New Zealand Div, nga hoia katoa i te kainga, i Ihipa.  Ka noho atu matou, e whanga ana matou ki nga taraka nui nei hei mau mai ia matou Bren Carrier.   Kei ro mea, kei ro olive groves ke matou e noho ana, ah, he haurangi te mahi, he haurangi.  Ka mutu te haurangi, well, haere koe te kimi haere kei whea nga waina.  Ka karanga mai a Pera ki au i tetahi rangi  - “haere taua ki Tunis ne?” 
“Kati, me pehea hoki a taua i reira?”

I tera taha o te rori mai i to matou camp, he big, he mea, he wahi mau mai tanga o nga waka Tiamana ki reira.  Haera taua i konei whanako taua i tetahi.  To matou korerotanga i o matou hoa – haere katoa matou!  Tena me tana taraka, me tena motoka, tena motoka.  Ooo, te nui hoki o tera wa.  Whakakiingia matou a matou me nga peeni o nga mea kei nga taha. Haere matou ki Tunis.  Te taenga ki reira he Wiwi katoa ki tera taone.  A, ta matou mahi i haere te hokohoko o matou waka, kia whiwhi moni ai matou.  Hokongia matou o matou waka, (nga waka o nga Tiamana ra?) … ki nga Wiwi, a nga waka Tiamana, hokongia matou atu ki nga Wiwi.  Ah well, ka whiwhi o matou moni ka noho matou i reira mo te rua, e toru ra.  To matou Apiha ko Herbie Marsh, a Herbie Marsden, e tama, tena tangata he was worse than us, he was one of the boys.  Haere matou I reira.  E toru ke to matou haereretanga ki a Tunis, te hokohoko motoka.  E ka nui te moni.  Hoki mai mahau tetahi rangi, tera ano i te rangi ka haere koe te rori whiwhi herengi oh well, ka pai.  Ka tae maua ki tetahi wa, e, kua ahua pouri nei kare etahi tangata e tu ana te mau mai I a maua.  A, ka haere matou ki tetahi wahi, Pera, kii mai Pera, “Haere, haere ke ki konei, tetahi taone ano?”  To matou urunga ki reira, e tama, he Amerikana katoa ke.   Ka panangia ke maua ki waho, ae, ka puta mai maua.  Ka karanga mai taku hoa, “Haere taua te whanako te taha o motoka tahi nga ka o nga apiha.  Haere atu maua, uru atu maua ki te ka, timata, tataingia mai, ooooo haera mai maua.  Ka katia mai te keeti, katia mai te keeti, e pai noa ki taku hoa. Kei te taraiwa hoki tonu, kare tonu i kite kua katia ke te keeti te aha.  Rutu tonu atu maua i te keeti ra.  Kei te puhipuhi mai nga Merikana, kei te haere ke maua.  Ohhhh

Pou Temara: . . . ka mate i te hoariri.

Te Tohara Mohi:  Ae, mate te hoariri. Tae atu maua ki to maua, ahua maero pea tata atu ki to maua camp, to matou camp.  Ka waihongia maua te waka ra i te taha o te rori, ka oma maua.   E tama, kare ano maua e taea te camp ka puta mai nga Amerikana.  Ah, kia korero to matou Apiha “oh two of your boys, e rua o hoia na ratou i whanako tetahi o matou waka.”  A, te pai o to matou apiha, “Ei, kare rawa atu, i konei katoa aku tangata, haere koe ki te titiro.”  Well, ki a ratou i te Amerikana, he rite katoa te ahua o nga Maori katoa.  Ka whakatungia maua, kei te karanga aua Amerikana nei “ana he tangata potopoto nei.”  Kua karanga atu matou kia Pera, e oma koe ki ro wahi, e oma koe ki ro rakau ka noho ai.  A e tama, ah well, kare i kite i a maua, ka hoki nga Amerikana ra.  Engari kare rawa atu e haere ki reira ano.  Ahua tata rawa nga mataara.  Engari i nga whakaaro koinei nga wahi ngahau...